SÎBÎLYA EL-ÎBRAHÎM

Minbic– Ortadoğu ülkelerinde çocuk evlendirme oranlarında artış yaşanıyor. Suriye’de yıllarca süren savaş sonucunda gerici grupların kontrolü ele geçirmesi bu olgunun daha da yaygınlaşmasına sebep oldu. Suriye savaşının 2011 yılında başlamasıyla beraber Cebhet El-Nesra ve DAİŞ gibi çeteler, Kuzey ve Doğu Suriye’de gerici fikirlerini yayarak, çocuk evlendirmenin önünün açtı. Bölgenin Suriye Demokratik Güçleri tarafından özgürleşmesiyle beraber bu gerici çeteler, saldırılarını daha da yaygınlaştırdı. Ayrıca savaşla beraber sosyal krizler artmış ve bunun sonucunda tüm bölgelerde çocuk evlendirme oranları yükselmiştir. Kuzey ve Doğu Suriye'deki kadın örgütlerinin, Minbic’te çocuk evlendirme olgusunu ortadan kaldırmayı önemli ölçüde azalttığını söyleyebiliriz. Minbic Kadınevi’nin raporu, Minbic’te son yıllarda çocuk evlendirme oranında artış olduğunu gösteriyor. Ayrıca 2022 yılında ise Minbic ve kırsalında 20 boşanma davası görüldü. Çocuk evlendirmelerden kaynaklanan boşanma davalarının sayısı ise 62’ye ulaştı. Raporda son zamanlarda boşanma davalarındaki artışın nedenleri ise çatışmaların sıklığı, evlilik sorunları, yaşam koşulları, işsizlik ve evlilik dışı ilişkiler sıralandı.

"Kadınlara dair yasalar uygulanmalı"

Kadın yasalarının acilen uygulanması gerektiğini belirten Jineolojî Araştırma Merkezi Sözcüsü Yasmîn Qoco, Minbic’in DAİŞ çeteleri tarafından işgal edilmesinin ardından birçok ailenin erken yaşta çocuklarını evlendirdiğini dile getirdi. Suriye’de savaşın başlamasıyla beraber halkın zor yaşam koşulları altında çocuklarını erken yaşta evlendirdiğini sözlerine ekleyen Yasmîn Qoco, “Genç yaşta evlenmenin birçok olumsuz etkisi vardır. Erkek ve kız çocuklar henüz 18 yaşına gelmeden evlendiriliyor. 18 yaşından önce çocuklar ne yeterli sorumluluğu alacak bilinçteler ne de vücut gelişimlerini tamamlamış durumdalar. Bu nedenle düşük yapma veya kürtaj nedeniyle ölüm ve fiziksel sorunlar meydana geliyor. Ayrıca erkekler genç yaşta evlendiği için sorumluluktan kaçıyor ve ailevi sorunlar başlıyor" dedi.

"Farkındalık kampanyaları yapılmalı"

Çiftlerin çocuk yaşta ağır sorumlukları alamadığı için boşanma oranlarının da arttığını söyleyen Yasmîn Qoco, "Sadece kadınlar için değil toplumun tüm üyeleri için farkındalık kampanyalarına ağırlık verilmeli. Çocuk evlendirmelerin tehlikelerini ve olumsuz etkilerini vurgulamak kadın örgütlerinin sorumluluğundadır. Feminist örgütler farkındalık kampanyalarını seminer ve toplantılarla genişlettiler. Feminist örgütler sürekli olarak bilinçlendirme kampanyaları yürütüyor ve çocuk yaşta evlendirmelerin tehlikelerine dikkat çekiyor. Yasalar çocuk yaşta evlendirmeye izin veren herkese ağır cezalar vererek bu olguya sona erdirebilir. Yargı Konseyi bu olguya karşı katı yasalar koymalı. Böylece kadın örgütlerinin bu olguyu yok etmesine yardımcı olur" şeklinde konuştu.

“62 boşanma davası görüldü”

Minbic Kadın Evi Yöneticisi Müdürü İman El-Hamso, 2022 yılında Minbic ve kırsalında çocuk evlendirme oranlarının 20’ye ulaştığını ve bu nedenden kaynaklı 62 boşanma davasının görüldüğünü kaydetti. İman El-Hamso, “Boşanma davaları anne ve babanın müdahalesi sonucu ile maddi durumdan kaynaklı meydana geldi. Bazı çocuk evlendirmeleri durdurduk. Kadınevi, bazı ailelerin itirazı nedeniyle çocuk evlendirmeleri durduramıyor. Kadın Yasası uygulanmalı. Çocuk evlendirme olgusunu önlemek, boşanma oranlarını azaltmak ve çok eşliliği önlemek için bir yasa çıkarılmalı. Kuzey ve Doğu Suriye'de kadın yasamız var ama biz Kadın Yargı Konseyi'nden bu yasayı uygulamayı talep ediyoruz. Bu iki olguya son vermemiz gerekiyor” ifadelerinde bulundu.

"Erken yaşta evlilik kendini derin bir kuyuya atmak gibidir"

Minbic’te yaşayan ve çocuk yaşta evlendirilen 19 yaşındaki H.M. yaşadığı sorunları anlattı. 16 yaşında evlendirildiğini kaydeden H.M. "Eşim ve ailesi tarafından şiddete maruz bırakıldım. Defalarca dövüldüm ve hastaneye kaldırıldım. Eşim bana köle gibi davranıyordu. Küçük olduğum için ne yapacağımı bilmiyordum. Aileme bile derdimi anlatamıyordum çünkü çaresizdim. Genç yaşta evlenmek kendini derin bir kuyuya atmak gibidir. Artık dayanamadım ve boşanmaya karar verdim. Ailem de beni destekledi çünkü şiddete maruz kaldığımı öğrendiler. Birçok kez intihar etmek istedim. Bu evlilik hayatımı alt üst etti, okumayı bıraktım ve geleceğimi mahvettim ve şimdi ağır psikolojik rahatsızlıklar yaşıyorum. Herkes bana ‘boşanmış kadın’ diyor ve bu beni çok üzüyor ama boşanma kararımdan asla pişman olmadım. Çocuklarınızı her ne sebeple olursa olsun genç yaşta evlendirmeyin. Erken yaşta evliliği yasaklayan yasanın uygulanmasını talep ediyorum" sözleri ile yaşadıklarına dikkat çekti.

“Daha katı yasalar için mücadele edeceğiz”

Kadın kanununun uygulanmamasının sebeplerine değinen Minbic Toplumsal Yargı Meclis Eş Başkanı Mufîde El-Hesen ise, Minbic ve Kuzey ve Doğu Suriye’de örf ve adetlerden dolayı kadın hukukunun yeterince uygulanmadığını söyledi. Örf ve adetlerden dolayı kadın yasasının yasama meclisi tarafından onaylanmadığını kaydeden Mufîde El-Hesen, “İstisnai durumlar dışında genç yaşta evlilik kabul edilmez. Adalet Divanı olarak farkındalık yaratarak bu olguya son vermeye çalışıyoruz. Minbic şehrinin kurtuluşundan bugüne kadar bilinçlendirme kampanyaları ile erken evlilik ve boşanma vakalarını azaltmayı başardık. Gelecekte bu olguyu önlemek için daha katı yasalar çıkarmak için mücadele edeceğiz. Kadın yasası yasama meclisince onaylanırsa uygulayacağız çünkü kadınların tüm haklarına kavuşması ve erken evlilik olgusunun azalması için kadın yasasının uygulanmasını talep ettik" dedi.