لە سوەیدا لە دانیشتنێکی دیالۆگدا باس لە ڕاستی ژن و گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتییەکان کرا

لە دانیشتنێکی دیالۆگدا کە لە شاری سویدای سووریا بەڕێوەچوو، باس لە پرسەکانی توندوتیژی بە شێوە جیاوازەکانی و پەیوەندی ژنان لەگەڵ یاسا و پەرەسەندنی ڕۆڵی ژنان لە کۆمەڵگەدا کرا.

ڕۆشێل جونیور

 

سوەیدا- ڕۆژی ٨ی کانوونی دووەم، دانیشتنێکی دیالۆگی کە ڕێکخراوی جیهانی دروز بەڕێوەچوو، کە بە هاوکاری لەگەڵ ئەنجومەنی ژنانی سووریا لە شاری سوەیدای سووریا ڕێکخرابوو، لە دانیشتنەکەدا باس لە پرسە سەرەکییەکان کرا کە کاریگەرییان لەسەر ژنان هەیە، لە جۆرە جیاوازەکانی توندوتیژی و ڕێگاکانی بەرەنگاربوونەوەی لە ڕێگەی چاکسازی یاساییەوە، تاوەکو ئەو ئالەنگاریانەی کە لە پێکهاتەی خێڵەکانەوە سەرچاوە دەگرن، هەروەها نمایشێکی شانۆیی پێشکەشکرا کە فۆڕمی جیاوازی توندوتیژی، بەتایبەتی توندوتیژی سۆزداری، کە دەتوانێت دەرئەنجامی کارەساتبار بەدوای خۆیدا بهێنێت.

 

بەشداربووان باسیان لە سێ تەوەری سەرەکی پەیوەست بە راستی ژنانی سووریا کرد: توندوتیژی دژی ژنان، پەیوەندی ژنان لەگەڵ یاسای سووریا و پەرەسەندنی ڕۆڵی ژنان لە سوەیدا لە ماوەی دەیەی ڕابردوودا، ئەم تەوەرانە لە چوارچێوەی هەوڵێکدا بۆ کێشانی وێنەیەکی هەمەلایەنە لەو گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتی و کولتوورییانەی کە ژنانی سووری ئەمڕۆ پێیدا تێدەپەڕن، لێکۆڵینەوەیان لەسەر کرا.

 

''دیالۆگ بەردی بناغەیە''

وەلا تاجەدین، بەڕێوەبەری ئۆفیسی ڕێکخراوی جیهانی دروز لە سوەیدا، لە میانی دانیشتنێکدا کە لە چوارچێوەی هەڵمەتی ١٦ ڕۆژی چالاکیی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی ڕەگەزی بەڕێوەچوو، جەختی لەسەر ڕۆڵی سەرەکی ژنان لە کۆمەڵگەدا کردەوە، وتی: ژنان هەمیشە بەردی بناغەی هێز و یەکگرتوویی کۆمەڵگە بووە و هەرواش دەمێنێتەوە.

 

لە وتارەکەیدا باسی لە ڕاستی ژنانی سوەیدا کرد، کە لە چەند مانگی ڕابردوودا ڕووبەڕووی چەندین شێوەی توندوتیژی دەروونی و جەستەیی و ڕووداوی ڕفاندن بوونەتەوە کە لە ئەنجامی ئایدۆلۆژیای توندڕەوەوە هاتوونەتە ئاراوە، جەختی لەوە کردەوە، کە ژنانی ڕفێنراو بەهێز و خۆڕاگرن، هەروەها ناوەکی کێشەکە لەو ئایدۆلۆژیایەدایە کە لە دەرەوە بەسەریاندا سەپێنراوە.

 

لە کۆتاییدا جەختی لەسەر پێویستی دۆزینەوەی چارەسەرێک کرد کە مسۆگەری پارێزراوی زیاتری ژنان بکات لە کاتی ململانێدا، بەمەش بوونی چالاکانە و ڕۆڵی ژیانییان لە کۆمەڵگەدا بەهێزتر دەبێت.

 

"شێوازەکانی توندوتیژی و پێشێلکارییەکانی بەرەنگاربوونەوەی ژنان"

مەها مەسعوود، پارێزەر و چالاکوانی مافەکانی ژنان و منداڵان جەختی لە گرنگی دانیشتنەکەی کردەوە، بە هەنگاوێکی چارەنووسسازی زانی بۆ چارەسەرکردنی ئەم پرسانە بە پلەیەکی بەرزی ڕوون، دوای ئەوەی پێشتر بە ترسنۆکانە یان تیۆریەوە باسیان لێکرابوو بەبێ ئەوەی وەربگێڕدرێن بۆ ڕێوشوێنی پراکتیکی، ئەوەی ئەم دانیشتنە جیا دەکاتەوە، راستیە لە گەڕان بەدوای چارەسەری راستەقینە و بوێری قسەکردن لەسەر ئەو ئالەنگاریانەی کە ڕووبەڕووی ژنان دەبنەوە.

 

جەختی لە گرنگی وەرگێڕانی چالاکی ژنان کردەوە بۆ چارەسەری بەرجەستە و پراکتیکی لە ڕێگەی دەستپێشخەری تاکەکەسی و هەوڵی هاوبەش لەگەڵ چالاکوانان کە کاردەکەن بۆ دابینکردنی شوێنی پارێزراو بۆ ژنانی دەستدرێژیکراو، هەروەها هیوای خۆی دەربڕی کە ئەم هەنگاوانەی لەسەر بنەمای گفتوگۆ لەگەڵ ڕێوشوێنی یاسایی پشتیوانیکەردان، کە ڕەنگدانەوەی پێگەیشتنێکی زیاترە لە چارەسەرکردنی پرسەکانی ژنان کە پێشتر لە ڕووی کۆمەڵایەتییەوە وەک بابەتی شکۆمەندی کۆمەڵایەتی سەیر دەکران.

 

لە کۆتاییدا قسەکانیشیدا جەختی کردەوە، لەسەر پێویستی دانیشتنی دیالۆگ بۆ ئەوەی هەموو گروپەکانی ژنان لەخۆ بگرێت و بەتایبەتی بۆ گەیشتن بە ژنانی پەراوێزخراو کە ڕاستەوخۆ ڕووبەڕووی ئەو کێشانە دەبنەوە، بەمەش سەکۆیەکی فراوانتریان بۆ دابین دەکرێت بۆ بەشداریکردن لە گفتوگۆکان و داڕشتنی چارەسەرەکان.

 

دیما هەنەیدی، یەکێک لە بەشداربووان، گرنگی دانیشتنەکەی دووپات کردەوە، وتی: دەرئەنجامی ئەو جۆرە دانیشتنە دیالۆگانەی لەسەر ئەو هۆشیاری و دیالۆگە بونیاد نراوە کە لە میانی گفتوگۆکاندا سەریهەڵدا.

 

ڕوونیشیکردەوە، ئەو بوارە سەرەکیانەی کە پێویستە گرنگییان پێبدرێت بریتین لە یاسا، سیستەمی کۆمەڵایەتی لە ژینگەی ناوخۆیی و مەدەنیدا، هەروەها خێزان، بە پایەی بناغەی بۆ هەر هەنگاوێکی ڕاستی بە ئاراستەی گەیشتن بە دەستکەوتی ڕاستەقینە بۆ ژنان و کۆمەڵگە دەزانێت.

 

بەسمە قەرعونی، نوێنەری ئەنجومەنی ژنانی سووریا لە سوەیدا ڕایگەیاند، گفتوگۆکان بە پلەیەکی بەرزی ڕوون و ئاسانکاری تایبەتمەند بوون، لەگەڵ ئاڵوگۆڕی بیروڕا و پێشنیاری چارەسەری داهاتوو، لە پێش هەموویانەوە هەموارکردنەوەی یاساکان بۆ مسۆگەرکردنی مافەکانی ژنان و بەرزکردنەوەی پێگەی ژنان، هەروەها دانیشتنەکەی بە ئیلهامبەخش و دەوڵەمەند بە گفتوگۆ، دوور لە ململانێ یان توندڕەوی و لەسەر بنەمای قبوڵکردنی هەموو بۆچوونەکان بە ڕۆحێکی کراوە و بەنیادنەر پێناسە کرد.