قتل‌عام درەی زیلان یکی از جنایات دولت ترکیە
قتل‌عام درەی زیلان یکی از قتل‌عام‌هایی است کە توسط دولت ترکیە انجام شدە و در آن بیش از ۴۴ روستا نابود و بیش از ۵٣ هزار نفر قتل‌عام شدند.
مرکز خبر- درەی زیلان بین مناطق اردیش و گیادینا در نزدیکی وان و بە سمت کوەهای الداخ امتداد دارد، درەی وسیعی کە رودخانە‌ی زیلان از آن می‌گذرد و ١٨٠ روستا در اطراف این رودخانە قرار دارند. مدت‌ها است کە این مناطق بە سبک قبیلەای و سنتی ادارە می‌شوند و قبایلی همانند آدمان، سیپکان، زیلان و هسنان پرنفوذترین قبایل منطقە هستند.
١٢ ژوئیە سال ١٩٣٠، بە دستور نخست‌وزیر وقت ترکیە عصمت اینونو، در درەی زیلان قتل‌عام صورت گرفت، در حملەای با عنوان "اپراسیون پاکسازی" روستاییان را در مکانی جمع کردە و آنها را تیرباران کردند، روزنامەهای رسمی از جانباختن ١۵ هزار نفر در این قتل‌عام خبر دادند، اما براساس گزارش دانشگاە روسیە ۵٣ هزار نفر در این قتل‌عام جانباختە و بە گفتەی حسن سردی کە خود یکی از کسانی بود کە در این قتل‌عام حضور داشت ۴٧ هزار نفر در درەی زیلان قتل‌عام شدەاند.
سربازان تک تک اجساد را کنترل کردە تا از کشتە شدن آنان اطمینان بیابند و بە مدت یک هفتە در آنجا ماندند تا در صورت زندە ماندن کسی وی را بە قتل برسانند، همراە با قتل‌عام مردم منطقە، خانەهایشان را غارت و زمین‌هایشان را سوزاندند، ۴۴ روستا در منطقەای کە قتل‌عام در آن صورت گرفت بە طور کلی در آتش سوخت.
پس از این قتل‌عام فضای منطقە بسیار دردناک است، هنوز هم می‌توان صدای مادرانی کە فرزندانشان را بە تندی در آغوش گرفتەاند را شنید، فضای منطقە همانند کسانی کە از این قتل‌عام جان سالم بە در بردند و جهنم را با وجود خود تجربە کردند درناک و غمگین است.
دولت ترکیە با هدف از بین بردن آثار قتل‌عام درەی زیلان، از سال ١٩٧٨ تا سال ١٩٩٢ سدسازی را بر روی رودخانە آغاز و سرانجام سد آبی قوچکوکوپری ساختە شد تا استخوان قربانیان زیر آب بماند و اثری از آن باقی نماند.