شبنم توکلی

تهران – روز یکشنبه ٢٢ مهرماە، در خانه اندیشمندان علوم انسانی با همکاری مجله بخارا و انجمن ایران شناسی برای تجلیل از زهره زرشناس نشستی برگزار شد با سخنرانی ژاله آموزگار، مهدی گلشنی، کتایون مزداپور، فریبا افکاری، فرزانه گشتاسب، علی دهباشی همراه با رونمایی از ویژه نامه نشریه فروهر با حضور پدرام سروش پور و راضیه موسوی خو و قرائت پیام هایی از: کلاوس پتروسن، الن گیوناشیولی و ماتئو کمپارتی.

 زهره زرشناس متولد ١٣٣٠در تهران، زبان شناس، ایران شناس و باستان شناس ایرانی، استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و سردبیر نشریه «زبان شناخت» است. وی پس از دریافت مدرک فوق لیسانس فرهنگ و زبانهای باستانی از دانشگاه تهران، در سال ۱۳۵۷ با کسب رتبەی اول در کنکور دانشگاه تهران در دورەی دکترای فرهنگ و زبان‌های باستانی به تحصیل پرداخت و از همان سال عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان ایران و پس از انقلاب ۵٧ به ترتیب استادیار موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی و دانشیار، استاد، عضو هیئت ممیزه، رئیس پژوهشکده زبان‌شناسی و مدیر گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، و از سال ۱۳۸۴ مدیر گروه ایران‌شناسی در بنیاد ایران‌شناسی بوده است. وی از سال ۱۳۶۸ تا کنون به تدریس در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در پژوهشگاه علوم انسانی، دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد علوم و تحقیقات) و بنیاد ایران‌شناسی اشتغال و راهنمایی بیش از ۲۰۰ پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکترا را بر عهده داشته است.

«حکایت دل» مجموعه‌ای مستند با عنوان فرعی «بانوی سغد» به زندگی شخصی کاری ایشان اختصاص دارد که در آذرماە ١4٠١ پخش شد.

دکتر زهرە زرشناس در سال ۱۳۸۰ موفق به کسب درجەی استادی (پروفسوری) شده و عضو چندین نهاد علمی ایرانی و خارجی مانند انجمن ایران‌شناسان اروپا  (SIE)، انجمن مطالعات ایرانی  (AIS)، انجمن بین‌المللی پژوهش در قصه‌های عامیانە  (ISFNR)، شورای عالی واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شورای علمی بنیاد حکمت اسلامی صدرا، شورای علمی آکادمی المپیک ایران، انجمن زبان‌شناسی، عضو وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو هیئت موسس و هیئت مدیره انجمن ایران‌شناسی ایران است. وی همچنین سردبیر دو فصلنامه علمی پژوهشی زبان‌شناخت دو فصلنامه مطالعات فرهنگ و هنر آسیا، و عضو هیئت تحریریه چند مجله علمی ایرانی و بین‌المللی است و در سال ۱۴۰۰ از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان پژوهشگر برگزیده کشور در حوزه علوم انسانی انتخاب شد.

از دکتر زهرە زرشناس تا کنون ۱۶ کتاب به‌صورت تألیف، ترجمه یا گردآوری مقالات منتشر شده که از این میان، کتاب دستنامه سغدی جوایز کتاب برتر دانشگاهی در رشته زبان‌شناسی در سال ۱۳۸۸، کتاب برگزیده گروه ادبیات پژوهشی از سوی بنیاد پروین اعتصامی در سال ۱۳۸۹ و پانزدهمین دورەی کتاب فصل از سوی کتاب سال ایران؛ و کتاب نامه خاتون ارگی و صد و نوزده پاره نوشتار دیگر، جوایز کتاب برتر دانشگاهی در رشته زبان‌شناسی در سال ۱۳۸۹ و کتاب شایستەی تقدیر سال ۱۳۸۹ در بیست و هشتمین دوره کتاب سال ایران؛ و کتاب ادیان و مذاهب ایران باستان جایزه کتاب شایسته تقدیر علوم انسانی در سال ۱۳۹۵ را با دریافت نشان دهخدا برده‌اند. همچنین از وی ۱۶۱ مقاله فارسی در مجلات علمی ایرانی و ۱۹ مقاله انگلیسی و فرانسوی در مجلات علمی و پژوهشی بین‌المللی و نیز مجله ISI به چاپ رسیده است. از این میان مقاله «نوروزیه و نوروزیه‌نویسی در عصر صفوی»، برنده جایزه نخست حامیان نسخ خطی از سوی کتابخانه ملی در سال ۱۳۹۲ شده است.

مراسم با شروع سخنرانی دکتر مهدی گلشنی فیزیکدان و نظریه پرداز ایرانی، پژوهشگر فلسفه علم، مترجم، استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی شریف شروع شد. وی سخنانش را با انتقاد از بین رفتن و فراموشی فرهنگ اصیل ایرانی و تأثیر فرهنگ شرقی و غربی بروی مردم شروع کرد و گفتند در مراکز علمی جوانان آگاهی نسبت به تاریخ و فرهنگ خود ندارند و متأسفانه آنگونه که باید به آن توجهی نمی‌شود و در کشور ما تنها مشق نویسی رایج است و هیچ سرمشق نویسی وجود ندارند، ما نباید هویت خودمان را فراموش کنیم. در ادامه با بیان رزومه زهره زرشناس از ایشان تقدیر و تشکر کردند.

ژاله آموزگار یگانه، پژوهشگر ایرانی فرهنگ و زبان های باستانی است. او دکتری زبان‌های باستانی را از دانشگاه سوربن دارد و بیش از ٣٠ سال در دانشگاه تهران تدریس کرده است. وی عضو وابسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی است و دارنده نشان لژیون دونور از دولت فرانسه است.  

ژاله آموزگار گفت زهره زرشناس زن سخت کوشی است که ناملایمتی‌های زندگی او را از پیشرفت باز نداشت. وی رزومه علمی ایشان و انجام مسئولیت‌هایش را بهترین شاهدان موفقیت و تلاش‌هایش دانست و گفتند با وجود ناراحتی‌های جسمانی که داشته حتی یک دم از زیر مسئولیت هایش شانه خالی نکرد و از تأثیرات علمی او قدردانی و تشکر کرد.

دکتر فریبا افکار او را فردی مسئولیت پذیر و دلسوز نسبت به دانشجوها می‌دانست و می‌گفت که زهره زرشناس متعهدانه و پیگیرانه کارهای دانشجویان را انجام می‌داده و از کمک‌های علمی که می‌توانست انجام دهد یک لحظه غفلت نمی‌کرد و همواره یار و همدم دانشجویان بوده و هست.