برچم جودی

 

کوبانی - پس از اعلام رسمی حضور گروه‌های داعش در سوریه و عراق در آوریل ۲۰۱۳، وضعیت در هر دو کشور اکنون به یک روند خطرناک و خونین تبدیل شده است. به همین دلیل شهرهایی که در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ به دست داعش افتاد با وحشیانه‌ترین اقدامات روبرو شدند. گروهک‌ها از درگیری‌ و تنش‌های داخلی به عنوان فرصت استفاده می‌کردند، بنابراین تعداد زیادی از شهرها مانند موصل، رقه، دیرالزور، منبج، تکریت، فلوجه و... اشغال شدند از سوی دیگر، هزاران باند از ۱۱۰ کشور مختلف جهان از مرزهای دولت ترکیه وارد خاک سوریه و عراق شدند.

برنامەی گروه‌ داعش، تصرف شهر دمشق و عراق بود که متکی بر اجرای نام آن‌ها دولت اسلامی عراق و دمشق است. این برنامه‌ها با دستور و دیدگاه رئیس‌جمهور ترکیه اشغالگر اردوغان تغییر کرد و باندهای داعش را به مناطق کوردستان فرستاد.

 

• در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۴، طرح‌های مشترک دولت ترکیه و داعش با شکست مواجه شد

در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۴ هزاران باند که خود را در سراسر جهان سازماندهی کرده بودند از شرق، غرب و جنوب با سلاح‌های سنگین و تانک به شهر کوبانی حمله کردند. در نتیجه حمله‌ی شدید گروهک‌ها، بیشتر روستاها و بخش زیادی از مرکز شهر کوبانی اشغال شد. به همین دلیل بخش زیادی از ساکنان کوبانی مجبور به مهاجرت به باکور کوردستان شدند.

مبارزان یگان‌های مدافع زنان (YPJ) و یگان‌های مدافع خلق (YPG) که در سال‌های ۲۰۱۱-۲۰۱۲ تأسیس شدند، مقاومت تاریخی در برابر این حملات از خود نشان دادند. مقاومت بی‌نظیری که به بحث اصلی رسانەها و افکار عمومی در سطح منطقە و در سطح جهان تبدیل شد و در سراسر کوردستان، خاورمیانه و جهان بازتاب یافت. بنابراین قلب هر کورد در باکور(شمال)، باشور(جنوب)، روژهلات(شرق)، روژآوا(غرب) و اروپا و همچنین از ۹۳ کشور جهان برای کوبانی می‌تپید. به همین دلیل، طغیان بزرگی برای کوبانی رخ داد، میهن‌دوستان از مرز عبور کردند و برای دفاع از کوبانی بسیج شدند. مقاومت کوبانی پس از ۱۳۴ روز در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۵ به پیروزی رسید.

به مناسبت هشتمین سالگرد حملات گروهک‌های داعش به کوبانی، دیجله احمد، خبرنگار و گزارشگر خبرگزاری هاوار که تمام لحظات و روزهای نبرد کوبانی را دنبال کرده، با خبرگزاری ما به گفت‌وگو پرداخت.

 

• حضور شما به عنوان خبرنگار در مقاومت کوبانی چگونه بود؟

«من از ابتدای انقلاب ۱۹ ژوئیه در فعالیت رسانه‌ای مشغول به کار شدم، در این سال‌های طولانی با اتفاقات زیادی مواجه شدم، اما از مقاومت کوبانی بیشتر متاثر شدم. این یک رویداد و روش جدید حمله بود و از نظر مقاومت و مبارزه با حملات نه تنها برای من بلکه برای مردم و مبارزان نیز سبک متفاوتی بود. در کل نبرد کوبانی از هر طرف تجربه‌ی جدیدی بود. برای ما نیز در عرصه‌ی رسانه اولین تجربه بود، بنابراین مطمئناً ترس وجود داشت. اما وقتی جنگیدن مبارزان با کلاشینکف در برابر تانک را می‌دیدیم، ترس و هیجان خود را فراموش کردیم و به وظیفه‌ی خود برای انعکاس و تعریف مقاومت اهمیت بیشتری دادیم.

 

• قبل از حملات ۱۵ سپتامبر، فضای منطقه‌ی شما چگونه بود؟

قبل از حملات ۱۵ سپتامبر، سه حمله‌ی بزرگ توسط جبهه‌النصره انجام شد. اولین حمله در ۲۰ جولای ۲۰۱۳ به کانتون گری‌سپی(تل‌ابیض) انجام شد. این جنگ از ژوئیه تا سپتامبر حملات بسیاری دیگر را به همراه داشت، بنابراین کوبانی در محاصره قرار می‌گرفت. حمله‌ی سه جانبه در شرق کوبانی از گری‌سپی، در غرب کوبانی از جرابلس و از شهرک سرین آغاز شد. این حملات توسط جبهه‌النصره انجام شد، سپس فقط نام آنها به داعش تغییر یافت. در ابتدا تمامی حملات توسط مبارزان YPJ، YPG و اتاق عملیات آتشفشان فرات که نیروهای زیادی از جمله شمس الشمال، سواره‌ی رقه، جبهه‌الاکراد و ... را شامل می‌شد، شکسته شد. قبل از اینکه حملات به کوبانی برسد، حملات مختلف داعش انجام شد. داعش در حمله به شنگال، موصل و تیپ ۹۳ ارتش سوریه در منطقه‌ی عین عیسی قتل‌عام کرد. چون در موصل و عین عیسی مقاومتی صورت نگرفت و گروهک‌های داعش فوراً هر دو منطقه را تحت کنترل گرفتند، تمام پیشرفته‌ترین مهمات، سلاح‌های سنگین و تانک‌ها را تصرف کردند. تا زمانی که هیچ سلاح سنگین و پیشرفته‌ای در دست گروهک‌ها نبود، مبارزان تمامی حملات را شکست دادند، اما با تسخیر این سلاح‌های سنگین مختلف، گروهک‌های داعش نقشه‌ی حمله به کوبانی را تغییر دادند، می‌خواستند طی چند روز کوبانی را تصرف کرده و نماز عید را آنجا بخوانند. این طرح بلافاصله از طرف دولت اشغالگر ترکیه اجرا می‌شد. دولت ترکیه مرزهای خود را از گری‌سپی، جرابلوس و روستاهای شرق کوبانی به روی گروهک‌های داعش گشود و با لجستیک، سلاح و مواد مخدر از آنها حمایت کرد.

 

• شروع حملات به چه صورت بود؟

حملات به کوبانی از شب ۱۵ سپتامبر در روستای تَلکه در غرب کوبانی آغاز شد. بعد از آن جبهه‌های جنگ گسترده‌تر شد، درست است که همیشه می‌گوییم گروهک‌ها از سه طرف حمله کردند، اما جنگ ۵ جبهه شد. یادم هست اولین باری که به جبهه‌ی جنگ و مخصوصاً مدرسه‌ی روستای اِلَجاخ رفتم، هنوز روزهای اول حملات بود، دیدم چند مبارز پشت دیوار با کلاشینکف و نارنجک دستی می‌جنگند. هنگامی که می‌خواستم صحنه‌ی حمله‌ی گروهک‌ها را به تصویر بکشم، متوجه شدم که داعش با تانک و موشک حمله می‌کنند و رزمندگان ما با تفنگ پاسخ می‌دهند. من تقریبا یک ساعت آنجا ماندم، تانک‌ها و بمباران‌ها یک لحظه متوقف نشدند، و حملات بشدت دشوار بود. ما هزاران لحظه‌ی دردناک را پشت سر گذاشتیم که یکی از آنها مهاجرت مردم بود. در ابتدا روستاییان خانه‌های خود را ترک کردند. کودکان، زنان و سالمندان حتی فرصت خروج با وسایل نقلیه را نداشتند، بنابراین بسیاری از خانواده‌ها روزها پیاده‌روی کردند تا به مکان امنی رسیدند. کوبانی به اردوگاهی تبدیل شد که در آن همه برای محافظت از خود در برابر حملات به آن متکی بودند. از طرف دیگر جوانانی را می‌دیدیم که سلاح بدست گرفته و در جنگ شرکت می‌کنند، وقتی چنین تابلویی را می‌دیدیم احساسات متفاوتی داشتیم.

 

«پیروزی مقاومت کوبانی با اراده‌ی خلق و مبارزان عملی شد»

با توجه به آنچه من دیدم دلیل پیروزی مقاومت کوبانی با اراده‌ی مبارزان و خلق عملی شد. اشتیاق و عزم پیروزی در چهره‌هایشان نیز مشهود بود. روزهای متوالی نخوابیدند و نخوردند، ما تحت تاثير اين موضوع قرار گرفتيم، اما باز هم باعث شد به پیروزی باور داشته باشيم. هیچ کس باور نمی‌کرد که مقاومتی در این سطح در کوبانی انجام شود و به چنین نتایجی برسیم. دولت ترکیه و داعش امیدوار بودند که در جنگ روستاها پیروز شوند و تا چند روز به مرکز شهر برسند، اما این اتفاق نیفتاد. به همین دلیل اولین شکست داعش در مدرسه روستای سرزوره بود. در ۲۴ ساعت یک گروه مبارز بی‌وقفه می‌جنگیدند، مبارزان زن می‌گفتند ما قبول نداریم گلوله‌هایمان به دست داعش بیفتد. به همین دلیل این گروه عملیات‌ فدایانه‌ای انجام دادند و تا آخر مقاومت کردند. با این اقدام همه‌ی مبارزان نیرو گرفتند و سطح مقاومت اوج گرفت. تپه‌ی دوله در غرب کوبانی تپه بلندی است که تمام کوبانی از آن قابل مشاهده است. شهدا زوزان و هیرش آنجا بودند و می‌گفتند وقتی پشت سرمان را نگاه می‌کنیم کوبانی نمایان است، پس نمی‌گذاریم داعش کوبانی را ببیند، ما تبدیل به بمبی شده و در تانک‌های گروهک‌ها منفجر می‌شویم. این حرف آنها به حقیقت پیوست، به رهبری فرمانده زوزان و هیرش، تانک گروهک داعش از روی اجساد ۱۱ رزمنده گذشت، اما همچنان جبهه پیشروی نکرد. شهیدان ریوان و آرین میرکان نیز عملیات فدایی انجام دادند. در مجموع ده‌ها عملیات فدایی انجام شد که می‌توان گفت زمینه‌ساز پیروزی کوبانی بود.

 

• موج مهاجرت به خصوص خانواده‌هایی که بین دو مرز ماندند، چگونه بود؟

دولت ترکیه قبل از این حملات اردوگاهی را برای مهاجران آماده کرده بود و این به برنامه‌ی آنها برای تخلیه‌ی منطقه مربوط می‌شد. از این رو، در جریان موج مهاجرت، دولت ترکیه مرزهای خود را از طرف روستاهای قَرموخ، تل‌شعیر و کانی کوردان باز کرد. دور و برمان را نگاه می‌کردیم و می‌دیدیم که مردم همه جا کوچ کرده‌اند، یک طرف درد کوچ و از یک طرف نگران مال و اموالشان بودند. اکثر مردم نمی‌خواستند کوبانی را ترک کنند، اما مجبور شدند به باکور(شمال) کوردستان بروند زیرا گروه‌ها عمداً غیرنظامیان را با تانک، خمپاره و گلوله هدف قرار می‌دادند و اغلب از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کردند. علاوه بر این، بسیاری از خانواده‌ها از ورود به باکور کوردستان خودداری کردند و در مرز ماندند. در مرز زمینی بود، اطرافش خرابه بود. این افراد با وجود گرما، سرما، برف، باران، حملات داعش و دولت ترکیه در آنجا ماندند. ما هم به عنوان روزنامه‌نگار فرزند این شهر هستیم، بنابراین بارها حس زنده ماندن یا نماندن را در سر پروراندیم. یک روز به ملاقات یک فرمانده رفتم، لبخند از روی لبانش محو نمی‌شد. با خودم فکر می‌کردم چطور می‌توانند وسط این همه جنگ و درگیری اینطور بخندند. به همین دلیل از او پرسیدم که آیا کوبانی شکست خواهد خورد یا خیر، او با لبخند و اعتماد به نفس زیادی پاسخ داد و گفت: دجله، حتی اگر تنها یک وجب از خاک کوبانی هم باقی بماند، ما کوبانی را ترک نمی‌کنیم. همین جمله کافی بود تا روحیه و امید و اعتقاد ما به پیروزی قطعی شود.

 

• در کوبانی جایگاه، تاثیر و ایستار زنان کورد در سطح جهانی مشهود بود، شما هم شاهد این موارد بودید. مبارزان YPJ و دیگر زنان که در کوبانی ماندند، چه نقشی داشتند؟

جنبه‌های جالب مقاومت زنان بسیار بود، اما چیزی که توجه من را به خود جلب کرد، ترس گروهک‌های داعش از مبارزان YPJ بود. همچنین گروهک‌ها نمی‌خواستند با YPJ بجنگند. بنابراین، هنگامی که صدای هلهله‌ی YPJ به گوش می‌رسید، همه‌ی ما نیرو می‌گرفتیم. به همین دلیل است که می‌گوییم مقاومت کوبانی با پیشاهنگی YPJ به پیروزی رسید. از سوی دیگر بسیاری از زنان و مادران خود را سازماندهی کرده، برای مبارزان غذا درست می‌کردند، به مجروحان و خانواده‌های مرزی کمک می‌کردند. اگر چه حملات متوقف نشد، این زنان در مبارزه خود پافشاری کردند. ما نیز سعی کردیم این واقعیت را با تمام خلق در میان بگذاریم و واقعاً تأثیرگذار بود.

 

• پس از ۸ سال حملات داعش و ۳ سال از نابودی داعش، حملات امروز دولت ترکیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دولت ترکیه مستقیماً به گروهک‌های داعش کمک می‌کرد. در حمله به دروازه‌ی مرشد پنار در ۲۹ نوامبر، دولت ترکیه دروازه‌ را باز کرد تا تانک‌های داعش وارد کوبانی شده و خود را منفجر کنند. به همین ترتیب مجروحان گروهک‌ها با خودروهای دولت ترکیه به آن سمت می‌رفتند. با مقاومتی که در کوبانی نشان داده شد، رویاهای دولت ترکیه که می‌خواستند از طریق گروهک‌ها محقق شود، ناکام ماند. پس از اولین شکست داعش در کوبانی، عملیات‌های گسترده‌ای در گری‌سپی، سرین، منبج، طبقا، رقه آغاز شد و حمله به باخوز رسید و داعش از نظر زمینی به طور کامل منهدم شد.

نابودی داعش ضربه‌ی بزرگی به دولت ترکیه بود، بنابراین اکنون آنها به عنوان یک دولت مستقیماً شروع به اجرای برنامه‌های خود در شمال و شرق سوریه کردند. در سال ۲۰۱۶ باب، اعزاز و جرابلس و سپس در سال ۲۰۱۸ عفرین را اشغال کردند و در سال ۲۰۱۹ پس از پیروزی در باخوز سریکانی و گری‌سپی را اشغال کردند. تاکنون حملات و تهدیدات دولت ترکیه بر منطقه ادامه دارد و از سوی دیگر همچنان از هسته‌های مخفی داعش حمایت می‌کند. در عملیات انسانی و امنیتی که در اردوگاه الهول انجام شده است، هر روز اسناد بین داعش و دولت ترکیه منتشر می‌شود.

دولت ترکیه مقاومت خلق‌ها را نمی‌پذیرد، بنابراین خود مستقیما حمله می‌کند. با وجود این، در تمام حملات و اشغالگرهایش با مقاومت انقلابی خلق مواجه است. کودک، جوان، زنان و سالمندان در شمال و شرق سوریه در حال انجام فعالیت‌های مختلف هستند و در هر فرصتی در مقابل این حملات می‌ایستند. بنابراین این مقاومت‌ها بار دیگر نقشه‌های دولت اشغالگر ترکیه در این مناطق را خنثی می‌کند. خلق منطقه دیگر بر برنامه‌های دولت ترکیه واقفند. به همین دلیل است که ما با روحیه‌ی جنگ کوبانی، مقاومت YPJ، YPG و شهدایی که فدایانه جنگیدند، علیه نقشه‌های دولت اشغالگر ترکیه می‌جنگیم.